Hoe reageer jij op de vier tendensen?

‘De vier tendensen of neigingen’

Het boek ‘De vier tendensen of neigingen’ (The four tendencies) van Gretchen Rubin is alweer een tijd geleden uitgegeven. In 2018 om precies te zijn. Laatst las ik het voor de tweede keer. Het is een bijzonder verhelderend boek als je geïnteresseerd bent in wat jou en anderen in je naaste omgeving motiveert. En hoe de medemens reageert op een verzoek of vraag. De handvatten die Gretchen aanreikt zijn zowel handig in het bedrijfsleven als thuis bij je gezin en vrienden.

Hoe reageer je?

Het boek is, volgens mij, nog niet vertaald in het Nederlands en dat is jammer. Want ik vind het bijzonder behulpzaam in het begrijpen waarom mensen, inclusief ikzelf, op een bepaalde manier reageren. De ‘Vier Tendensen’ bevatten praktische antwoorden als je ooit hebt gedacht:

• Mensen kunnen op mij vertrouwen, maar ik kan niet op mezelf vertrouwen
• Hoe kan ik iemand helpen om goed advies op te volgen?
• Mensen zeggen dat ik te veel vragen stel.
• Hoe werk ik samen met iemand die weigert te doen wat ik vraag – of die me blijft vertellen wat ik moet doen?

Afbeeldingsbron: Gretchen Rubin, The Four Tendencies

Welke neiging heb jij?

In het boek “De Vier Neigingen” verdeelt Gretchen Rubin de mensen in vier categorieën. Dat klinkt overzichtelijk en wellicht wat simplistisch. Toch werkt het verbazingwekkend goed. Dat doet ze door te kijken naar hoe mensen reageren op innerlijke en externe verwachtingen. De mens is een Obliger, Upholder, Questioner of een Rebel.

• Obligers, de pleasers  zijn mensen die gemakkelijk voldoen aan de verwachtingen van anderen, maar moeite hebben om aan hun eigen verwachtingen te voldoen.
• Upholders of handhavers kunnen zowel aan innerlijke als uiterlijke verwachtingen voldoen. Ze hebben geen probleem met het nakomen van zowel hun eigen doelen als de verwachtingen van anderen.
• Questioners, de vragenstellers zijn kritisch en vragen voortdurend waarom ze iets zouden moeten doen voordat ze zich aan een verwachting kunnen houden. Ze voldoen aan verwachtingen als ze overtuigd zijn van de waarde ervan.
• Rebels (dwarsliggers) weerstaan zowel innerlijke als uiterlijke verwachtingen. Ze willen volledige vrijheid en doen dingen vaak op hun eigen onvoorspelbare manier.

Het begrijpen van je eigen tendensen kan je helpen effectievere gewoontes te vormen, beter met anderen te communiceren en meer succes te behalen in persoonlijke en professionele doelen. Rubin biedt strategieën en tips voor mensen van elke neiging om hun gedrag te begrijpen en te verbeteren.

Valkuilen bij de vier tendensen

Als je beseft wat de valkuilen zijn die bij een bepaalde neiging horen, kun je daar wat aan doen door maatregelen te nemen, door een vraag anders te stellen of door meer uitleg te geven en te vragen.

• Obligers hebben de neiging om anderen op de eerste plaats te zetten en hun eigen behoeften te negeren. Ze kunnen zichzelf overbelasten omdat ze moeite hebben om ‘nee’ te zeggen tegen verzoeken van anderen.
• Upholders kunnen te rigide zijn in hun naleving van regels, zelfs als dit ten koste gaat van flexibiliteit. Ze kunnen soms te veeleisend zijn voor zichzelf en anderen, wat kan leiden tot perfectionisme en stress.
• Questioners hebben de neiging om overal aan te twijfelen en eindeloos vragen te stellen, zelfs bij kleine beslissingen. Dit kan tot besluiteloosheid leiden en anderen irriteren.
• Rebels verzetten zich tegen zowel innerlijke als uiterlijke verwachtingen. Ze kunnen moeite hebben met het aangaan van verplichtingen en routines, wat kan leiden tot chaos en onvoorspelbaarheid in hun leven.

Het begrijpen van deze valkuilen kan mensen helpen om effectiever met hun neigingen om te gaan.

Doe de test

Op de website van Gretchen Rubin kun je een vragenlijst (in het Engels) invullen, die helpt om te bepalen welke neiging jij hebt.

Waarschijnlijk hoef je de vragenlijst niet in te vullen, aan de hand van een korte beschrijving, zoals hierboven, wist ik meteen dat ik een vragensteller ben. Zo heb ik ook mijn familieleden en de meeste van mijn vrienden in een categorie ingedeeld.

Als je het niet zeker weet, doe dan de test.

Verder lezen