Waarom Islamitische ouderen letterlijk steviger in hun schoenen staan

Islamitische ouderen staan steviger in hun schoenen

Grote kans als jij dit leest, een Nederlands blog voor 50+ dames dat je niets met Islam hebt. Toch denk ik dat je het blog hieronder wilt lezen. En waarschijnlijk niet om de redenen die jij denkt.

Sinds een week of drie ben ik namelijk door Saoedi-Arabië aan het rondreizen. Dit is een diepreligieus Islamitisch land. Op straat zie je regelmatig mannen bidden. Knielend, staand en buigend op een gebedskleed. Vrouwen bidden ook, maar doen dat op een discrete plek waar ze niet gezien worden door mannen. Ik ben overtuigd ongelovig. Toch zie ik de voordelen van het dagelijks Islamitische gebed. En misschien wel op een andere manier dan je denkt.

Vijf keer per dag door je knieën

Vijf keer per dag bidden betekent namelijk vijf keer per dag door je knieën gaan, bukken en buigen in een meditatieve staat. Een soort yoga: dat moet wel een positieve invloed op je lichamelijke en geestelijke conditie hebben. Dat vermoed ik omdat ik zelf de voordelen van yoga dagelijks ondervind.

Trouwens ik denk dat niet alleen maar, bewijs hiervoor zie ik op straat waar mannen op gevorderde leeftijd gehurkt zitten of met gekruiste benen, in yoga-termen ‘easy pose’. Kom daar in Nederland maar eens om. Ik durf te wedden dat je in jouw omgeving niet meer dan een handvol mannen boven de vijftig vindt die zo kunnen zitten. Hier kunnen ze het allemaal.

Balans, spierkracht en flexibiliteit

Ik kan me daarom voorstellen dat praktiserende Islamitische ouderen steviger in hun schoenen staan dan Westerse senioren door het uitvoeren van het dagelijkse gebed.

Volgens mij moeten deze oefeningen helpen met balans, spieren en lenigheid. Waarschijnlijk is dit geen nieuws voor een Islamiet, voor mij is het een aha-momentje. Na een klein beetje googelen merk ik dat ik niet de enige ben die deze hypothese heeft. Ik stuitte op een studie naar precies dit verschijnsel uitgevoerd in Saoedi-Arabië. De studie is onder andere gepubliceerd op de National Library of Medicine¹, een website van de Amerikaanse overheid.

Voordelen van de Salat

Volgens de hierboven genoemde studie verbetert ‘Salat’ (het Islamitische gebed) niet alleen het spirituele welzijn, maar ook de mentale en fysieke gezondheid, door het verbeteren van spierkracht, gewrichtsmobiliteit en bloedcirculatie, wanneer het correct en met de juiste houdingen wordt uitgevoerd.

De beweging van de gewrichten en het aanspannen en ontspannen van spieren tijdens het gebed spelen een belangrijke rol spelen in houdingsstabiliteit en evenwicht. In het kort bewegen en mediteren en zeker de combinatie is goed voor je (geestelijke) gezondheid.

Nu denk ik niet dat je meteen aan de Salat moet als ongelovige, Boeddhist, Christen of andersgelovige. Maar samenvattend ondersteunen de resultaten van de studie de veronderstelling dat lichamelijke en meditatieve routines, zoals islamitische gebeden, maar ook yoga of Tai Chi een gunstige invloed hebben op lichamelijke prestaties, in het bijzonder op het evenwicht.

Dat is belangrijk, zeker voor ouderen, want een verminderd evenwichtsvermogen kan de angst om te vallen vergroten, wat op zijn beurt de mobiliteit kan verminderen.

Wat houdt de Islamitische Salat, het gebed, in?

Islamitische ‘salat’-gebeden omvatten zowel spirituele meditatie als fysieke bewegingen van verschillende lichaamsdelen. Elk gebed omvat een reeks houdingen, bewegingen en Koranrecitaties, samen met andere specifieke gebeden.  Er zijn vijf verplichte (regelmatige) gebeden die elke dag tussen de ochtend en de avond worden verricht.

Het gebed begint in een staande houding. Vervolgens buigt de gelovige ter hoogte van de taille en plaatst de handen op de knieën terwijl de rug recht wordt gehouden. De gelovige keert dan terug naar de staande houding voordat hij een voorovergebogen houding aanneemt waarbij het voorhoofd, de neus, de handen, de knieën en de bal van de tenen de grond gedurende enkele seconden raken. De onderarmen en ellebogen moeten tijdens de prostratie (Sudjud) van de vloer worden opgeheven. Het individu zit een paar seconden op de benen voordat hij opstaat.

Deze opeenvolging van bewegingen wordt ‘rakah’ genoemd. Rakah wordt dan twee tot vier keer herhaald, afhankelijk van het voorgeschreven aantal ‘rakah’ in elk specifiek gebed.

Buigen en rekken tijdens het gebed

Na het staan en reciteren van verzen uit de Koran, buigen gelovigen met een 80-90° voorwaartse beweging van de wervelkolom ter hoogte van het lumbale gewricht over de heupgewrichten met beide armen recht en de handen grijpend naar de twee gestrekte knieën. Na een paar seconden keert de gelovige geleidelijk terug naar de staande positie totdat de wervelkolom verticaal is.

In de buigpositie worden de strekspieren van de wervelkolom, achterdijbeenspieren en kuit gestrekt. Door de strekkingen enkele seconden vast te houden, neemt de flexibiliteit van de gestrekte spieren toe Flexibiliteit van de achterdijbeenspieren is een belangrijke component in het behoud van houdingsstabiliteit en balans. Zo zal een rekoefeningenprogramma die gedurende enkele weken regelmatig wordt  uitgevoerd, resulteren in significante verbeterde flexibiliteit.

Voetreflextherapie

Bovendien reinigen gelovigen hun voeten vijf keer per dag tijdens de voorbereiding op ‘salat’. Ze masseren dan de voeten zachtjes enkele seconden met water. Men gelooft dat deze handeling de zenuwen in de voetzool stimuleert en zo het evenwicht verbetert. Dat is belangrijk want er is een relatie tussen toenemend verlies van gevoeligheid van de voeten bij het ouder worden en het verlies van evenwicht.

Van massagetherapie, zoals voetreflextherapie is (volgens dit onderzoek) aangetoond dat het een positief effect heeft op de controle van je balans. Volgens Wikipedia is hier geen overtuigend bewijs voor. Maar ik kan me hier wel iets bij voorstellen, na jaren last te hebben van artrose in mijn voeten.

Als je niet lekker op je voeten staat, zorgt dat niet alleen voor pijn maar ook voor een verlies van balans, een scheve houding enz. Mijn conclusie is in ieder geval: beweeg, mediteer en zorg voor je voeten om steviger in je schoenen te staan. En of je dit nou doet als onderdeel van je geloof, tijdens yoga of Tai Chi, dat maakt niet zo veel uit voor de positieve effecten op je gezondheid.

¹Alabdulwahab SS, Kachanathu SJ, Oluseye K. Physical activity associated with prayer regimes improves standing dynamic balance of healthy people. J Phys Ther Sci. 2013 Dec;25(12):1565-8. doi: 10.1589/jpts.25.1565. Epub 2014 Jan 8. PMID: 24409021; PMCID: PMC3885840.

Misschien vind je dit ook interessant